امروزه زندگی و همزیستی حیوانات خانگی با انسان‌ها به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی بشر تبدیل شده است اما داستان به اینجا ختم نمی‌شود و بسیاری از کشورهای دنیا برای همزیستی مسالمت آمیز انسان‌ها و حیوانات خانگی قوانینی وضع کرده‌اند که تضمین کننده حقوق هر دو طرف و حتی تضمینی برای حفاظت از محیط زیست است. در این مطلب به برخی از مهم‌ترین قوانین و سیاست‌هایی که کشورها برای تضمین همزیستی مسالمت آمیز حیوانات خانگی و انسان‌ها وضع کرده‌اند، اشاره می‌شود:
به طور کلی، بسیاری از کشورها تحت قوانین مشخصی حق نگهداری شهروندان از حیوانات خانگی و اهلی را به رسمیت می‌شناسند اما تا زمانی که رفتار حیوان خانگی شما برای محیط زیست یا محیط پیرامون و همسایگان آسیبی در پی نداشته باشد. به عنوان مثال کثرت حیوانات خانگی یا نوع حیوانات یا صدا یا بویی که ایجاد می کنند، می‌توانند از جمله رفتارهای مزاحمی تلقی شوند که موجب سلب آرامش اطرافیان و آسیب به محیط پیرامون شوند. بنابراین اگر رفتار حیوان خانگی شما به نحوی تاثیرگذار و غیرمنطقی برای همسایگان و محیط پیرامون آسیب‌زا تلقی شود، این امر ممکن است به یک «مزاحمت» قانونی تبدیل شود (طبق قانون «آزار خصوصی»)، و در صورت اثبات قانونی در مراجع رسیدگی‌کننده، دردسرهایی را برای صاحبان حیوانات خانگی ایجاد نماید.
سرو صدای زیاد و بوی بد حیوانات خانگی
بسیاری از کشورها برای سر و صدای زیاد، بوی بد و آسیب زدن حیوانات خانگی به دیگران قوانین تنبیهی و جریمه‌های متفاوتی را در نظر گرفته‌اند. به عنوان مثال اگر ثابت شود که حیوان خانگی شما از هریک از روش‌های ذکر شده موجب آزار و اذیت همسایگان شده است، این امر می‌تواند جریمه‌ای تا 500 دلار به علاوه 50 دلار در روز تا زمانی که تخلف ادامه داشته باشد، برای صاحبان حیوانات خانگی در پی داشته باشد.
وقتی سگ‌ها برای مدت طولانی پارس می‌کنند، می‌توانند آزاردهنده باشند. با این حال، تعیین مصادیق مربوط به این امور بر اساس شواهد و شاکیان موجود تعیین می‌شود و به حجم پارس، مدت پارس و زمان وقوع آن بستگی دارد. بنابراین اگر همسایگان شما نسبت به این موضوع شکایتی داشته باشند، سرو صدا می‌تواند به عنوان یک مزاحمت احتمالی از مجرای قانونی پیگیری شود. در چنین شرایطی دادگاه معمولا در مرحله اول با هشدار دادن این موضوع به صاحب سگ، اخطاریه کاهش سر و صدا را صادر می‌کند. در صورت عدم رفع مسئله دادگاه می‌تواند صاحب حیوان خانگی را تحت تعقیب قرار دهد و در صورت محکومیت، ممکن است فرد مجبور به پرداخت جریمه و حتی منجر بهسلب مالکیت سگ از صاحب فعلی و سپردن سگ به مراکز نگهداری از حیوانات یا شخص دیگری شود.
رفت و آمد حیوانات خانگی در معابر عمومی
در کنار قوانینی که برای نگهداری حیوانات خانگی در محیط‌های خصوصی‌تر همچون ساختمان و مشاعات آن وجود دارد، بسیاری از کشورها قوانینی را برای رفت و آمد حیوانات خانگی در معابر عمومی در نظر گرفته‌اند. تقریبا در اغلب کشورها عبور و مرورحیوانات خانگی خصوصا سگ‌ها در معابر و پارک‌های عمومی بدون قلاده خلاف قانون است و می‌تواند جریمه‌های سنگینی را برای صاحبان حیوانات خانگی در پی داشته باشد. البته در برخی از کشورها همچون آلمان استثنائاتی برای رفت و آمد سگ در معابر عمومی بدون قلاده وجود دارد اما برای چنین کاری نیاز به شرکت در کلاس‌های آموزشی و گذارندن امتحان عملی برای اثبات این موضوع است که سگ شما از تمام دستورات شما پیروی می‌کند.
در انگلستان عبور و مرور سگ‌ها در پارک‌های عمومی بدون استفاده از قلاده ممنوع است؛ بر اساس قوانین موجود در انگلستان، سگ‌هایی که رفتار خطرناکی دارند، توقیف می‌شوند و صاحبان آنها تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند. علاوه بر این اگر حیوان خانگی شما موجب وحشت شهروندان، حمله به آنها و متهم به رفتار پرخاشگرانه شود، می‌تواند جریمه‌های نقدی سنگین، حبس و حتی یوتانیز (مرگ بدون درد) را برای صاحبان حیوانات خانگی و خود حیوان در پی داشته باشد.
اگر به فکر مهاجرتید؛ قوانین آمریکا را درباره حیوانات بدانید
حداقل در 39 ایالت آمریکا قوانینی برای محافظت از مردم در برابر سگ های خطرناک یا وحشی وجود دارد. طبق این قانون مالکان حیوانات به منظور نجات حیوانات از معدوم شدن، باید شرایط خاصی را از جمله نگهداری سگ در حبس یا با قلاده تا خرید بیمه مسئولیت یا داشتن مجوز خاص را برای نگهداری از حیوان خانگی را فراهم آورند. در بسیاری از ایالت‌ها، نقض این محدودیت‌ها جرم است، به ویژه اگر حیوان شما به کسی آسیب برساند. مجازات ها از جریمه نقدی تا زندان برای یک جرم متفاوت است. مثلا در ایالت‌های میشیگان و ایلینوی آمریکا اگر سگی که وحشی شناخته شده است، موجب قتل غیر عمد، آسیب جدی و حمله به شهروندی شود، این امر می‌تواند جریمه‌های نقدی و حبس را به صورت توامان برای صاحبان سگ‌های خطرناک در پی داشته باشد. در مواردی حتی اگر سگ خطرناک شناخته نشده باشد و به شخصی حمله و موجب آسیب وی شود، طبق قانون دادگاه می‌تواند صاحب سگ را به عمل مجرمانه متهم نماید.
ضمنا عدم گزارش فوری در مورد هر حیوانی که حیوان یا انسان دیگری را گاز می گیرد، برای هر مالکی غیرقانونی است. هر شخصی که این قانون را نقض کند، مرتکب جریمه‌ای خواهد شد که مجازات آن تا 90 روز زندان و تا 1000 دلار جریمه یا هر دو است.
به طور کلی شما مسئول هر گونه رفتار یا خسارتی هستید که از حیوان شما سر می‌زند. اگر حیوان شما به فردی یا چیزی صدمه‌ای وارد کند، باید هزینه آن را به عنوان جبران خسارات به فرد مقابل بپردازید. بیمه مسئولیت در چنین مواردی برای این خسارت به شما کمک می‌نماید. در برخی شهرها و ایالت ها داشتن بیمه مسئولیت برای همه سگ‌ها، یا برای نژادهای خاصی از آنها اجباری است.
همچنین در برخی از کشورها همچون ایالات متحده آمریکا نیز ورود حیوانات خانگی به برخی از امکان عمومی همچون رستوران‌ها و هتل‌ها و مدارس ممنوع است و صاحبان حیوانات خانگی حق ندارند با حیوانان خانگی وارد این مکان‌ها شوند. دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند حیوان خانگی شما را به عنوان تهدیدی برای سلامتی و ایمنی عمومی تبدیل کند. ممکن است برخی افراد در اطراف حیوانات دچار اضطراب شوند. همچنین ممکن است برخی افراد به موی حیوانات آلرژی داشته باشند. البته برای پیشگیری از وقوع چنین اتفاقی صاحبان مشاغل و اماکن خاص موظف هستند که با علائم به خصوصی صاحبان حیوانات خانگی را از این موضوع مطلع سازند. البته ایین استثنا برای برخی از حیوانات همچون سگ‌های خدماتی وجود دارد که در هر شرایطی حتی به مکان‌های ممنوعه وارد شوند.
رها سازی مدفوع حیوانات در مکان‌های عمومی
مدفوع حیوانات خانگی مانند سگ و گربه می‌تواند حامل میکروب‌هایی مانند باکتری‌ها و انگل‌هایی باشد که می‌توانند افراد را بیمار کنند. مدفوع حیوانات خانگی نیز می تواند آبراه‌ها را آلوده کرده و به محیط زیست آسیب برساند. لذا قانون جمع آوری مدفوع حیوانات خانگی از دیگر قوانینی است که صاحبان حیوانات خانگی برای حفظ بهداشت عمومی ملزم به رعایت آن هستند. بر اساس این قانون صاحبان حیوانات خانگی موظف هستند که مدفوع حیوان خانگی خود را از کوچه‌ها یا پارک‌های عمومی جمع آوری کرده و حتی در برخی از کشورها مکان‌های خاصی برای آن تعبیه شده است. اما شما به عنوان صاحب حیوان خانگی همیشه باید مراقب باشید که در هنگام رفت و آمد با حیوان خود در مکان‌های عمومی و خصوصا پارک‌ها همواره کیسه‌های جمع آوری مدفوع برای حیوانات خانگی را به همراه داشته باشید. بیشتر جریمه‌های در نظر گرفته شده برای تخطی از این قانون در بسیاری از کشورهایی که به این موضوع توجه دارند، از جنس جریمه‌های مالی هستند. بر اساس قوانین انگلستان عدم پاکسازی مدفوع حیوانات خانگی از معابر عمومی می‌تواند جریمه‌ای 80 پوندی را برای صاحبان حیوانات خانگی در پی داشته باشد.
میکروچیپ و واکسیناسیون اجباری
از آوریل 2016 و بر اساس قانون تمام صاحبان سگ‌ها در بریتانیا موظف به تهیه میکروچیپ برای حیوان خود هستند. بر اساس این قانون اطلاعات مالک سگ باید در یکی از پایگاه‌های داده مجاز ثبت شود. این قانون برای تمام سگ‌ها و توله سگ‌های بالای 8 هفته صدق می‌کند. همچنین اگر دامپزشک معتقد باشد که دلیل بهداشتی معتبری برای عدم کاشت میکروچیپ برای سگ وجود دارد، معافیت‌ها می‌توانند در دسترس باشند و مالک سگ برای آن اقدام نماید.
طبق این قانون مالکان موظفند مشخصات سگ خود را به روز نگه دارند و اگر سگ به صاحب جدیدی واگذار شد، باید مدارک صحیح میکروچیپ به صاحب جدید داده شود. مالکانی که سگ خود را ثبت نام نکرده و میکروچیپ نمی‌کنند می‌توانند با جریمه نقدی روبرو شوند. علاوه بر این همه سگ‌ها هنگام حضور در مکان‌های عمومی باید قلاده و برچسب مناسبی با نام و نشانی صاحب آن داشته باشند، حتی اگر سگ شما میکروچیپ شده و بنددار باشد. این احتمال وجود دارد که بریتانیا این قانون را برای گربه‌ها نیز اجباری نماید.
در بسیاری از کشورها نیز مجازات‌هایی برای صاحبانی که از عقیم کردن یا واکسیناسیون حیوان خانگی خود سر باز می‌زنند, در نظر گرفته شده است. این مجازات‌ها می‌توانند شامل حبس و جریمه‌های نقدی سنگین باشند. تنها در صورتی حیوان خانگی شما از واکسیناسیون علیه هاری و سایر واکسن‌ها معاف است که دامپزشک مجاز حیوان را معاینه کرده باشد و کتباً تأیید کرده باشد که در آن زمان واکسیناسیون سلامت حیوان را به دلیل سن، ناتوانی، بیماری، یا سایر ملاحظات پزشکی به خطر می‌اندازد. تخطی از این بند تخلف است و می‌تواند جریمه‌های نقدی و حتی حبس را برای خاطیان به همراه داشته باشد.