حمایت از حیوانات ناشی از این باور است که حیوانات نباید بیهوده رنج بکشند و مردم می توانند از آنها در برابر درد محافظت کنند. اگرچه برخی از حیوانات به ویژه گربه ها، سگ ها، و سایر گونه‌های معمولی حیوانات خانگی تحت قانون از حمایت های نسبتاً قوی برخوردار هستند اما برخی حیوانات از هیچ گونه حمایت قانونی برخوردار نیستند. اگرچه مجموعه‌ای از قوانین برای حمایت از حیوانات در بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد، اما این قانون‌ها در حمایت از بسیاری از گونه‌های خاص و حیواناتی که برای اهداف خاصی استفاده می‌شوند، ناکام است. این قوانین بیشتر در حمایت از حیوانات خانگی رایج همچون گربه‌ها و سگ‌ها وضع شده‌اند، در حالی که حیواناتی که برای اهداف کشاورزی استفاده می‌شوند، مانند گاو و خوک، ازحفاظت کمی برخوردارند.
به طور کلی اگرچه اکثر حیوانات تحت قانون از نوعی حمایت برخوردارند، اما سطح حفاظت بسته به گونه و نحوه استفاده از حیوان توسط انسان بسیار متفاوت است. به عنوان مثال، اسبی که برای ورزش استفاده می‌شود، حفاظت‌های متفاوتی نسبت به اسب خانگی و اسب پرورشی دارد. به عبارت دیگر وضعیتی که حیوان در آن قرار می گیرد نیز بر سطح محافظتی که آنها تجربه می کنند تأثیر می‌گذارد. در مجموع، حیوانات همراه و خانگی از بیشترین حمایت‌های قانونی برخوردارند، پس از آن حیوانات حیات وحش و سپس حیوانات پرورشی.
حفاظت از حیوانات به چه معناست؟
حفاظت از حیوانات به طور کلی به پیشگیری، کاهش یا از بین بردن آسیب های وارد شده به حیوانات توسط انسان اشاره دارد. حفاظت از حیوانات را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
محفاظت از حیوانات وحشی: ابتکاراتی برای محافظت و قادر ساختن حیوانات وحشی برای زندگی و رشد در زیستگاه‌های طبیعی خود
رفاه حیوانات: قانون گذاری و کمپین هایی برای حمایت از حیوانات تحت کنترل انسان، در زمینه کشاورزی، تحقیقات یا حیوانات همراه و خانگی
حقوق حیوانات: حمایت از رهایی حیوانات از هرگونه استفاده انسانی
چه کشورهایی حقوق حیوانات را به رسمیت می‌شناسند؟
چهل و شش کشور، اعلامیه جهانی رفاه حیوانات که شامل مجموعه‌ای از اصول طراحی شده برای حمایت از رفاه حیوانات است، را امضا کرده‌اند. علاوه بر اعلامیه جهانی رفاه حیوانات، کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه‌های جانوری و گیاهی در حال انقراض توافق‌نامه بین‌المللی را برای جلوگیری از تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری کمیاب تشکیل داده است. به لحاظ گستردگی جغرافیایی، ایالات متحده، کانادا، مکزیک، اکثریت اروپا، هند، آفریقای جنوبی، تانزانیا، مالزی، اندونزی، کنیا، فیلیپین، ژاپن، بخش‌هایی از آمریکای جنوبی و استرالیا از جمله کشورهایی هستند که سیاست‌هایی را برای محافظت از حیوانات (اهلی، خانگی وحشی) دارند. در مقابل اغلب کشورهای آفریقایی، اروپای شرقی و آسیایی در زمره کشورهایی هستند که یا قوانین حمایتی از حیوانات ندارند و یا حمایت حداقلی دارند.
بر اساس شاخص جهانی حفاظت از حیوانات اتریش، بریتانیا و سوئیس به ترتیب 3 کشور برتر (از میان 50 کشور) در زمینه قوانین حمایتی از حیوانات هستند. به طور کلی قوانین کشورهای برتر زمینه‌هایی همچون حمایت از حیوانات به دلیل به رسمیت شناختن احساسات آنها، حمایت از اعلامیه جهانی رفاه حیوانات، قوانین علیه بدرفتاری با حیوانات، تدابیر حفاظتی در برابر سوء استفاده از حیوانات را پوشش می‌دهند.
قوانین حمایتی ایالتی
در کنار حمایت‌های جهانی و بین‌المللی از حیوانات، قوانین ایالتی نیز از دیگر قوانینی است که در به رسمیت شناخته شدن حقوق حیوانات در جهان موثر بوده‌اند. بر خلاف حمایت‌های جهانی که سعی می‌کنند حقوق تمامی حیوانات را به رسمیت بشناسند، قوانین ایالتیِ حمایت از حیوانات در درجه اول مربوط به حیوانات همراه و خانگی هستند. به عنوان مثال در حال حاضر در تمامی ایالت آمریکا، قوانینی در مورد حیوان آزاری وجود دارد و هر ایالت بر اساس قوانین خود مصادیق حیوان آزاری و جرم متناسب با آن را تعیین می‌کند.
قانون نگه داشتن بیش از حد حیوانات خانگی در وسیله نقلیه، قانون زنجیر کردن حیوانات خانگی بیش از مدت زمان مقرر و قوانین حفاظتی مرتبط با خشونت‌های خانگی از دیگر قوانین ایالتی هستند که در آمریکا برای حمایت از حیوانات خانگی وضع شده‌اند. طبق قانون اکثر ایالت‌های آمریکا، در صورت ارتکاب چنین جرم‌هایی شخص نجات دهنده حیوانات اغلب از مصونیت قضایی برخوردار می‌شود.
پشت ویترین براق فروشگاه‌های حیوانات خانگی داستان‌هایی از سوء استفاده پنهان است. بسیاری از پرورش دهندگان حیوانات خانگی آنها را در شرایط غیربهداشتی و پر تراکم نگه می دارند که اغلب باعث آسیب های جسمی و روحی طولانی مدت برای آنها می‌شود. حدود 300 شهر و شهرستان در سراسر ایالات متحده در تلاش برای ایجاد اختلال در زنجیره تامین کارخانه‌های پرورش حیوانات خانگی، فروش خرده فروشی حیوانات خانگی را ممنوع کرده اند. در زیر به برخی از مهم‌ترین قوانین حمایت از حیوانات اشاره می‌شود:
قانون فروش حیوانات خانگی
فروش حیوان خانگی مستلزم آن است که برچسب قفس حیوان حاوی نام، آدرس خیابان، آدرس وب و شماره مجوز برای پرورش دهنده و دلال هر حیوان باشد. برچسب‌ها همچنین باید تاریخ و مکان تولد هر حیوان را در بر داشته باشند. سن، جنسیت و یا اطلاعات ریزتراشه؛ تاریخ معاینه پزشکی اولیه و نام و آدرس دامپزشکی که آن را معاینه کرده است از دیگر اطلاعاتی است که هنگام فروش حیوان خانگی باید در اختیار خریدار جدید قرار گیرند.
همچنین نیاز است که حیوان طی پنج روز پس از عرضه برای فروش توسط دامپزشک معاینه شود و این نتایج در تاریخچه و گواهی سلامت حیوان درج شود. چنانچه حیوانی بیش از 14 روز قبل از خرید مورد بررسی قرار گرفته باشد، حیوان خانگی باید ظرف سه روز پس از تحویل به مصرف کننده مجدداً معاینه شود.
خریداری هر حیوانی، از پرورش‌دهنده یا دلالی که مجوزهای ایالتی و فدرال لازم را ندارد، ممنوع است و تبعات چنین اتفاقی بر عهده خریدار و فروشنده است. اگر حیوانی در عرض 14 روز پس از تاریخ خرید به شدت بیمار شود یا بمیرد و دامپزشک در مدت 14 روز تأیید کند که حیوان برای خرید بر اساس قانون حمایت از خرید حیوان خانگی، مناسب نبوده است، مصرف کنندگان ممکن است مستحق جبران خسارت باشند. مسئولیت معاینه حیوان توسط دامپزشک و دریافت گواهینامه کتبی بر عهده مصرف کننده یا خریدار است. طبق قانون‌های ایالتی، این گواهی برای درخواست بازپرداخت الزامی است و باید به فروشگاه حیوانات خانگی که در آن حیوان خریداری شده است ارائه شود.
نگهداری از حیوان
طبق قانون اغلب کشورهای اروپایی هر شخصی که حیوان خانگی نگهداری می‌کند یا پذیرفته است از آن نگهداری کند، مسئول سلامت و رفاه آن است. همچنین هر شخصی که از حیوان خانگی نگهداری یا از آن مراقبت می‌کند باید محل اقامت، مراقبت و توجهی را فراهم کند که نیازهای اخلاقی حیوان را مطابق با خصوصیات و ویژگی‌های آن در نظر بگیرد. به ویژه:
- غذا و آب مناسب و کافی در اختیار حیوان قرار بگیرد.
- فرصت های کافی برای ورزش برای حیوان فراهم شود.
- تمام اقدامات منطقی برای جلوگیری از فرار حیوان در دستور کار قرر گیرد.
تربیت و آموزش حیوان
هیچ حیوان خانگی نباید به گونه‌ای تربیت شود که برای سلامتی و رفاه او زیان آور باشد. طبق این قانون پرورش و تربیت حیوان با استفاده از روش‌های فراتر از ظرفیت حیوان و استفاده از وسایل مصنوعی که باعث آسیب، درد یا ناراحتی حیوان می‌شود، ممنوع ست.
قانون کشتن حیوانات
طبق قانون فقط دامپزشک یا شخص ذیصلاح تعریف شده در قانون باید حیوان خانگی را بکشد. البته این قانون در مواقع اضطراری که برای پایان دادن به رنج حیوان به دامپزشک یا شخص ذیصلاح امکان دسترسی نیست، استثنائاتی قائل شده است. طبق این قانون تمامی کشتارها باید با حداقل رنج جسمی و روحی متناسب با شرایط انجام شود.
جراحی حیوانات
عمل جراحی به منظور اصلاح ظاهر حیوان خانگی یا سایر اهداف غیر درمانی ممنوع است. همچنین عمل‌هایی که در آن حیوان احتمالاً درد شدیدی را تجربه می کند، فقط باید تحت بیهوشی توسط دامپزشک یا تحت نظارت او انجام شود. البته عمل‌هایی که برای آنها نیازی به بیهوشی نیست، ممکن است توسط شخصی که طبق قوانین ملی صلاحیت دارد، انجام شود.
تبلیغات، سرگرمی، نمایشگاه ها، مسابقات و رویدادهای مشابه
حیوانات خانگی نباید در تبلیغات، سرگرمی ها، نمایشگاه ها، مسابقات و رویدادهای مشابه استفاده شوند مگر اینکه برگزارکننده شرایط مناسبی را ایجاد کرده باشد و این اطمینان حاصل شود که با حیوانات خانگی رفتار آزار دهنده‌ای صورت نمی‌گیرد و سلامت و رفاه حیوانات خانگی به خطر نمی افتد.
طبق این قانون در طول مسابقه یا در هر زمان دیگری که این امر سلامت و رفاه حیوان را تهدید کند، نباید هیچ ماده‌ای به حیوان خانگی به منظور افزایش یا کاهش سطح عملکرد طبیعی آن، به حیوان خورانده یا تزریق شود.
قانون ذبح انسانی
قانون کشتار انسانی که قانون روش‌های انسانی ذبح نیز نامیده می‌شود، ایجاب می‌کند که همه حیواناتی که در ایالات متحده ذبح می‌شوند و همچنین حیواناتی که در سطح بین‌المللی برای ارسال به کشور ذبح شده‌اند، باید قبل از کشته شدن بیهوش شوند. البته این قانون معافیت‌های مذهبی و تشریفاتی را مجاز به رسمیت می‌شناسد. حتی با وجود چنین قانونی، اما باز هم این قانون در بسیاری از موارد نادیده انگاشته می‌شود و میلیون‌ها مرغی که هر ساله برای خوردن در ایالات متحده باید طبق این قانون ذبح می‌شوند، در عمل به روش‌های غیرقانونی و متفاوت از قانون ذبح می‌شوند.
قانون 28 ساعت
طبق قانون 28 ساعت، حیوانات پرورشی نباید بیش از 28 ساعت بدون استراحت (تخلیه) حمل و نقل شوند. طبق این قانون حتما باید فرصتی برای خوردن، نوشیدن و استراحت حیوانات در حال حمل فراهم شود. مجازات نقض این قانون جریمه 100 تا 500 دلاری برای هر تخلف است. با این حال، از آنجایی که کامیون‌ها به وسیله اصلی حمل و نقل حیوانات زنده تبدیل شده‌اند، اما تعداد دفعاتی که حیوانات بیش از 28 ساعت و بدون استراحت حمل و نقل می‌شوند، به شدت کاهش یافته است.
قانون ماشین داغ
حیوانات خانگی مانند سگ که در روزهای گرم در داخل ماشین‌ها رها می شوند، به سرعت دچار گرمازدگی شده و حتی در اثر آن می‌میرند. بیش از 30 ایالت در آمریکا قوانینی را تصویب کرده‌اند که رها کردن حیوانات در ماشین‌ها در روزهای گرم را ممنوع می‌کند یا از افرادی که شاهد این اتفاقات هستند و با شکستن پنجره برای نجات حیوان اقدام می‌کنند، حمایت قانونی می‌کنند.
در نهایت باید گفت که قوانین محلی و ایالتی می توانند نقش مهمی در حفاظت از حیوانات داشته باشند، چه آنها در طبیعت زندگی کنند، چه در مزارع و چه در آزمایشگاه‌ها یا در حیاط خلوت همسایه شما. هر چقدر هم که این روند کند به نظر برسد اما قوانین به طور مداوم بر اساس درک علمی و عمومی در حال تغییر هستند، و با گذشت سال ها، قوانین پیشروتر می‌شوند.
حیوانات سزاوار حمایت بیشتری نسبت به آنچه اکنون انجام شده است، هستند و مشارکت در جنبش حمایت از حیوانات یکی از راه‌های ایجاد تفاوت بزرگ در این راه است.